“Fernando Pessoa
Portekizli şair, yazar, düşünür ve edebiyat eleştirmeni. 1888 yılında Lizbon’da doğdu. (…) 30 Kasım 1935’te, Lizbon’da karaciğer hastalığından öldüğünde pek az tanınıyordu. Sağlığında Portekizce kitap olarak yayımlanan tek eseri Mensagem’dir. Ölümünden sonra ardında binlerce sayfayı bulan fragmanlar bıraktı. (…)”
Başıboş Bir Yolculuktan Notlar, Fernando Pessoa, Der. ve Çev: Işık Ergüden, Kırmızı Kedi Yay., İstanbul, 2015, s. 1
“(…) Sağlığında tek bir şiir kitabı yayımlanan ve pek az tanınan biri olan Pessoa’nın geride bıraktığı on binlerce sayfa, onun hem edebiyatın her alanında -şiirden tiyatroya, polisiyeden kuramsal-politik-felsefi metinlere dek- eser veren biri olduğunu göstermekte, hem de sayısız kişilik yaratarak bu eserleri onların tarz ve üslubunda yazdığını gözler önüne sermekteydi. Yarattığı kişilikler, birer ‘takma ad’ olmaktan çok uzak, her biri kendi yaşamöyküsüne sahip, bambaşka üslup ve felsefelerde yazan ‘kökteş’ yazarlardır. Sayıları yüzü bulan bu ‘kökteş’lerin en tanınanları Alberto Caeiro, Alvaro de Campos, Ricardo Reis ve Bernardo Soares’tir. Örneğin Alberto Caeiro 1889’da Lizbon’da doğmuş, ama ömrü boyunca köyde yaşamış ve 1915’te ölmüş, eğitimi ve işi olmayan biriydi. Modern yaşamın karmaşıklığına karşı doğanın yalınlığını savunan geleneksel görüşleri dile getiriyordu. Panteist tutumuyla şiirlerinde somut olgulara yer veriyordu. Doktor olan Ricardo Reis 1887’de Oporto’da doğmuş, Cizvit eğitimi görmüş, Latince öğrenmiş, tıp öğreniminden sonra, 1919’da kralcı olduğu için Portekiz’i terk ederek Brezilya’ya yerleşmişti. ‘Hüzünlü bir Epikürcü’ olan Reis, şiirlerinde paganizmi bir ahlak öğretisi olarak savunuyordu. Alvaro Campos ise 15 Ekim 1890’da Tavira’da doğmuş, ortaöğrenimden sonra Glasgow’a giderek makine ve gemi mühendisliği okumuştu. Yolculuklara çıkan Campos, Lizbon’da yaşıyor, fütürist görüşlerin etkisi altında dinamik şiirler yazıyordu. Bernardo Soares ise Pessoa’nın başyapıtı sayılan düzyazı metni Huzursuzluğun Kitabı’nın yazarıydı…
(…)”
agy s. 5, 6
“Takmaadlı eser yazarın ‘bizzat kendinin’ eseridir; tek eksiği, adıyla imzalamamış olmasıdır. Kökteş eser yazarın ‘bizzat kendinin dışındaki’ eseridir; tıpkı kendi eliyle yazdığı herhangi bir tiyatro oyunundaki bir kişinin replikleri gibi baştan sona onun tarafından yaratılmış bir kişiliğin eseridir.
Fernando Pessoa”
agy s. 8
