Güzel okurumuz Sevcan’ın isteği üzere mohsen namjoo’nun “Golmohammad” şarkısını yorumlayıp çevirisini yaptık. ama başlamadan önce golmohammad ile ilgili biraz bilgi verelim sizlere.
Sabzavar İran’ın horasan bölgesindeki kurmanaci bir yer. afkanistan sınırına yakın bir bölge. 1910 civarında yani yaklaşık 90-100 sene önce “Golmohammad” diye birisi orda yaşıyormuş. Sabzavar’lı olursan golmohammad’i milli bir kahraman olarak tanırsın. ama kendi zamanında devlete karşı gelen bir asi olarak tanınırdı. tam hikaye 10’lu “kaleydar” kitabında “mahmood dolat abadi” adında yazar eli ile 1960 larda yazılmış. yinede çok özet’le size anlatacağım bu hikayeyi.
Mohammad “kara mişkalıların” “kelmişi” isimli göçebe bir ailenin ikinci çocuğuydu. hikaye şurdan başlıyor ki golmohammad ve aileden bir kaç kişi golmohammad’in dayısı “medyar”ın hoşlandığı bir kızı kaçırmak istiyorlar.
kız o bölgenin ağa’sının evinde ve istemese bile zorla evlendirilecekmiş. bu olayda birşeyler ters gidip kaçırma anında medyar yani hikayemizin kahramanın dayısı ölüyor, o sırada Golmohammad ise Ağa’nı öldürüp kötü bir şekilde bitiyor olay.
bir kaç gün olaylardan sonra devlet tarafından 2 kişi maliye, vergileri toplamak için bu köye geliyorlar. ve maliyelerden birisi golmohammad’in ilk eşinden hoşlanıyormuş gibi dedi kodu çıkıyor. bir taraftan’da golmohammad paranoyak olup devlet bu maliyecileri aslında ağa’nın öldürülmesini soruşturmak için gönderdiğini düşünüp o gece ikisinin’de öldürüyor. ve golmohammad’in devlete karşı Asi bir savaşçı olmasının başlangıcı o gecedir.
golmohammad kendinden sonraki genç’lere şöyle diyor: bizler hep bu ülkenin kııcı ve kalkanı olduk sınırlarda, tatarlara karşı savaştık, türkmenlere, araplara karşı geldik, “Nadır şah” la hindistanı feth ettik. ama hep savaşlar bitince unutulduk ve yine kendi köyümüze dönmek zorunda kaldık. “Şah abbas” bizi osmanlıların toplarının önünden kurtarıp tatarların kılıcının önüne koydu. herkes kendi tacı tahtına oturduğunda bize yine bu boş yağmursuz çöllere ve 2 tane koyunumuza dönmek kaldı.
Golmohammad kelmişi’lerin robinhudu olarak tanınır ve zenginlere, Ağa’lara karşı sonuna kadar savaşıp malesef tavlanıp en son savaş yandaşlarıyla öldürülüyor. annesi onun cenaze’sini görünce ise çildirip bu şiir’i okuyor. her anne gibi çocuğunu ölü görünce gönlü kan ağlayıp şiir de böyle yapmamanı söylemiştim diye, köyüne göçebeliğine bak Asi olma, çığlıklar atar.
görsel: Golmohammad’in idami (tiyatr)
Mohsen namjoo – golmohammad
yüz kere söyledim böyle yapma oğlum golmohammad
siyah saçlarını kesme oğlum golmohammad
yüz kere dedim asi olma golmohammad
alacağı ile rafakat etme golmohammad
kılıcının ışıltısı nerde golmohammad
revolverinin sesi nerde golmohammad
uzun boyun yılmış golmohammad (yatmış cenaze)
maral (eşi) dul kaldı golmohammad
ekmeğindeki yumurtalar golmohammad
sonunda afiyet olamadı golmohammad
bizim tanım İran derdin golmohammad
bizim fotoraf Tahran derdin golmohammad
annenin gönlü kan ağlıyor golmohammad
acı şarap istiyorum, aslan yıkandı gücü (çok güçlüydü)
bu dünyanın şerrin unutmak istiyorum bir anlığına.
