Mantıku’t-Tayr, Feridettin-i Attar
“Bir gece pervaneler, daracık bir yere toplanıp mumu araştırmaya koyuldular.
Hepsi de deiler ki: Birisi gerek ki istediğimizi arasın, bulsun. Bize birazcık olsun haber getirsin!
Bir pervane uçup gitti. Uzaktan bir köşk gördü; köşkün içinde de nur gibi bir mum vardı.
Dönüp defterini açtı; anladığı kadar mumu anlatmağa çalıştı.
O toplulukta ulu bir pervane vardı; kınayıp dedi ki: bunun mumdan haberi bile yok!
Başka bir pervane, o muma atıldı, kendisini muma attı, uzaktan şöyle bir döndü dolaştı.
Kanatlarını çırparak dileğine kavuştu.. mum üst geldi, o alt oldu;
Geri döndü; o da bir iktar sırlar söyledi; mumun vuslatından bahsetti.
Yine ulu pervane dile geldi: Azizim, bu da mumun nişanesi değil, sen de öbürüne benziyorsun; nerden nişane vereceksin ki?
Derken başka bir pervane kalktı, sarhoş sarhoş ayaklarını vurarak ateşe atıldı.
Canından el çekti; ateşe daldı, kendisini güzelce bir yok etti.
Ateş, pervaneyi tepeden tırnağa kadar sardı. Bütün azası ateş kesildi, kıpkızıl oldu.
Diğerlerini kınayan pervane, uzaktan mumun, bu pervaneyi nurlandırıp kendi rengine boyandığını görünce,
Dedi ki: İşte ancak o pervane işe girişti. Kim ne bilir? Mumdan yalnız onun haberi var!
Herkesin içinde hakikatten haberdar olan, ancak her şeyden bihaber olmakla beraber eseri de kalmayan kişidir.
Candan da cisimden de bihaber olmadıkça nasıl olur da canandan haberdar olursun?
Kim sana bir kıl ucu kadr bir nişane gösterirse canının bile kanını dökmeye yüzlerce ferman arzetmiş demektir.
Bir an bile bu makama mahrem olan yoktur; kimse bu makama giremez!”
Mantıku’t-Tayr II, Feridettin-i Attar, Çev: Abdulbaki Gölpınarlı, İstanbul,1990, s. 162, 163
